SINAV KAYGISI HAKKINDA YAZI

SINAV KAYGISI NEDİR?
Sınav Kaygısı Neden Oluşur? Nasıl Ortaya Çıkar? Endişe ve Yoğun Duygulanım Nedir?
Sınavın öğrenciye yaşattığı kaygının ilk adımı, gireceği sınava farklı anlamlar yüklemesi ile başlar:
• Bu sınavda başarılı olamayacağım.
• Bu sınavda başarısız olmak benim başarısız birisi olduğumu gösterir.
• Bu sınavda başarısız olursam anne-babama ne derim.
• Bu sınavı kaybedersem bir daha asla başarılı olamam.
• Bu sınavı kaybedersem arkadaşlarımın ve öğretmenlerimin yüzüne nasıl bakarım.
• Bu sınavda başarısız olursam herkesin benim hakkımdaki düşüncesi değişir ….vb.

Bu düşünceler kaygının endişe boyutunu dile getiren cümlelerdir. Endişe performansa
yönelik süreçtir ve sınav sonucuna ilişkin olumsuz düşünce, inanç ve beklentilerle ortaya
çıkar.
Ayrıca, öğrencinin aşağıda belirtilen fizyolojik şikâyetleri;
• Kalbim yerinden fırlayacakmış gibi,
• Midem bulanıyor,
• Elim ayağıma dolanıyor,
• Bütün öğrendiklerimi unuttum,
• Gözlerim kararıyor, terliyorum, başım dönüyor,
• Nefes alamıyorum,
• Ellerim titriyor, uyuşuyor vb.
şikayetler ile ortaya çıkan, sınav kaygısının yoğun duygulanım boyutudur.

Endişe ve yoğun duygulanım, aşırı derecede ve öğrencinin kendi başına başa
çıkamayacağı bir durum hâlini aldığında, öğrenilen bilgilerin sınav sırasında etkili bir
biçimde kullanmasına engel olur. Bu yaşanılan SINAV KAYGISI dır.

B-SINAV KAYGISININ BELİRTİLERİ

Zihinsel Belirtileri
Zihinsel belirtiler, daha çok sınav kaygısını tetikleyen düşüncelerden oluşmaktadır.
Bu düşünceler “yapamayacağım, başaramayacağım, arkadaşlarıma ve öğretmenlerime rezil
olacağım, vb.” gibi felaket ve her şeyin sonu yorumları nedeniyle, panik olma, ders
çalışmada dikkatini toplayamama, uzun süreli konsantrasyon sağlayamama, uykusuzluk,
unutkanlık, bilgileri organize etmede zorluk, konuları hatırlamada zorluk, sabırsızlık
yaşanır.

Fizyolojik Belirtileri
Uykusuzluk, çarpıntı, kâbus görme, korku, terleme, mide bulantısı, kusma, ağız
kuruluğu, terleme ya da titreme, ateş basması, baş ağrısı ya da dönmesi, yüz kızarması,
göğüste sıkışma, nefes alıp vermenin hızlanması, sürekli idrara çıkma ihtiyacı duyma,
ellerin terlemesi…
Duygusal Belirtileri
Gerginlik, sinirlilik, öfke, karamsarlık, korku (bildiklerini unutma korkusu), endişe
(sürenin yetmeyeceğine ve olumsuz düşüncelerden kaynaklı), panik, kendine güvenin
azalması, mutsuzluk, isteksizlik,boş verme….

Bu belirtiler sadece OKS ya da SBS gibi uzun süreli hazırlık sürecinden geçilerek
girilen sınavlara hazırlanırken görülen belirtiler değil; tüm sınavlar için sınav günü
yaklaştıkça, sınav günü ve sınav anında da genelde yoğunlaşarak hissedilen duygular
olduğu yapılan araştırmalarla desteklenmektedir. Öğrenciler sınav öncesi sınava bir türlü
başlayamadıklarını, okurken soruları anlamada güçlük çektiklerini; ancak sınavın sonlarına
doğru bu duyguların azaldığını sıklıkla ifade ederler.
Sonuçta hemen hemen hepimiz sınavlardan önce ve sınav sırasında gerginlik ve
heyecan hissedebiliriz. Bu aslında motive edici ve çalışmak için uyarıcı olabilir. Ancak
aşırı yoğunlaştığı zaman yukarıda söz edilen belirtiler görülür ve bu belirtilerde olumsuz
sonuçlar yaratabilir. Bu yüksek kaygı dikkatin bölünmesine yol açar ve başarısız olunacağı
inancını tetikler.
Sınav başarısının düşmesinde endişenin etkisinin yoğun duygulanıma oranla daha fazla
olduğu bilinmektedir. Endişenin yol açtığı olumsuz düşünceler, öğrencinin sınava
odaklanmasını sağlayan zihinsel enerjinin hedefinden uzaklaşarak, dağılmasına yol açabilir
ve öğrencinin performansı var olan potansiyelinin çok altında kalır.

C-KAYGIYI ARTIRAN DURUMLAR NELERDİR?

Yaşam Şekli İle İlgili Nedenler
Fizyolojik ihtiyaçların karşılanamaması sonucu oluşabilecek uykusuzluk, yanlış
beslenme, yeterince dinlenememe gibi durumlar dikkatin yoğunlaşmasını
engellediğinden, hata yapma olasılığını artırır ve öncelik verilmesi gereken
sorumlulukların ihmal edilmesine yol açabilir.

Bilgi İhtiyacı
Doğru sınav stratejilerini ve verimli çalışma metotlarını bilmeme, ön bilgi
eksiklikleri, kaygı azaltma tekniklerinin ne zaman ve nasıl kullanılacağının
(çalışırken, sınavdan önce, sınav sırasında) bilinmemesi durumu.