NASRETTİN HOCA FIKRALARI

Nasrettin Hoca, Sivrihisar’ın Hortu Köyü’nde doğmuştur. Hortu, Sivrihisar, Konya ve Akşehir’de hayatının çeşitli dönemlerini geçirmiştir. Bu bölgede köy ve kasabaları gezmiştir. Kimi fıkralarından Bursa, Afyon ve Kayseri gibi şehirlere gittiği de anlaşılmaktadır.
Destanlar, söylenceler, halk hikâyeleri, şiirler gibi Nasrettin Hoca fıkralarıda Anadolu kültürüne kaynaklık eden yapıtlar arasında yer alır.
 
Nasrettin Hoca fıkralarında, yalnız O’nun yaşadığı kabul olunan 13.Yüzyıl Anadolu Türk toplumunun değil, bütün Türk ulusunun, çağlar boyu gelişen, dertlerini hüzünlerini, mutluluklarını yansıttıklarını görmekteyiz.
Günümüze kadar gelebilen halk ezgileri, halkın yaşantısını, kültür özelliklerini ve tarihsel olayları bizlere yansıtıyorsa, hocanın lafını hiç kimseden esirgemeden söylemesi; söylerken de karşısındakini incitmemesidir. Belki de bundandır ününün 72 millet tarafından bilinmesi ve bugün dahi yaşadıklarımızın anlatırken hocanın adını kullanarak anlatmamız bundandır.
Nasrettin Hoca’nın fıkralarında çok zengin bir konu çeşitliliği içermektedir. Bu fıkraların çoğunda, gülerek ders veren, kurallarını sevdirerek uygulayan bir halk eğitimcisinin davranışlarını görürüz.
1. KONUKSEVERLİK
 
Tavşanın Suyunun Suyu
Köylünün biri, bir gün, Hoca’mıza kırda avlamış olduğu bir tavşanı getirip armağan etmiş, “Pişir de afiyetle ye Hocam” demiş. Hocamız da adama bol bol iltifatta bulunup onu akşam yemeğine buyur etmiş. Tavşanı taze taze fırına verip bir güzel yemişler.
Aradan birkaç gün geçmiş. Hocanın kapısı çalınmış. Hoca açmış, bakmış ki ne görsün? Kendisine tavşan armağan eden adam değil mi! Ama Hoca bir ara onu tanıyamamış ve sormuş:
– Siz kimsiniz?
Adam pişkin pişkin sırıtarak:
– Ben, size geçen hafta tavşan armağan eden adamım, demiş.
Hoca birden durumu anlamış. Adamı biraz isteksizce, biraz da yarım ağızla buyur etmiş.
Yemek zamanı ortaya bir kâse çorba konmuş. Hoca gülümsemiş:
– Buyurun dostum, demiş, geçen hafta getirdiğiniz tavşanın suyundan yapılan çorbaya…
Adam, bu manalı sözlerden hiçbir şey anlamaz görünmüş, yemiş içmiş ve gecenin bir saati, yol ıraktır- yakındır dememiş, çekip gitmiş.
Aradan yine birkaç gün geçmiş. Bir akşam üzeri, çat kapı, yine çalınmış Hocanın kapısı. Hoca açmış kapıyı, bakmış ki kapıda üç-dört adam dikili. Hoca kim olduklarını sormuş.
Adamlar:
– Biz, size tavşan getiren adamın yakın komşularıyız, diye yanıt vermişler.
Hoca, çaresiz onları içeri buyur etmiş. Adamlar o akşam yemeğe kalmış. Sofra kurulup da ortaya çorba tası getirilince, Hoca:
– Bu tasta, arkadaşınızın getirdiği tavşanın suyunun suyu var, haydi buyurun, demiş.
Adamlar, su falan demeyip yumulmuşlar sofraya konulan sıcak şeye. Silip süpürmüşler ne varsa. Sonra çekip gitmişler. Ama üç-beş gün sonra yine birileri daha çıkıp gelmiş. Kapıya dayanmışlar.
Hoca sormuş:
– Siz kimsiniz arkadaşlar, tanıyamadım?
Adamlar da:
– Bizler, size tavşan getiren avcının komşularının komşularıyız, demişler hep bir ağızdan.
Hoca, onları da içeriye almış. Öfkesini belli etmemiş ama bir tas duru su dolu kabı yemek zamanı sofraya koymuş. Adamlar alık alık bakınırken de:
– Ne duruyorsunuz, buyurun! Tasta gördüğünüz şey, o tavşanın suyunun suyunun suyudur… Afiyetle yiyin, için demiş.