Kaynaştırma Yoluyla Eğitim

b. Sınıf tekrarı: Öğrencinin bir sınıfı tekrar okuduğunu ya da bunun düşünüldüğünü gösteriyor olabilir. Eğer aynı sınıfı yeniden okuması önerilmiş ise, bunun başlıca nedenlerinden biri akademik başarının zayıflığı mı? Eğer öğrenci sınıfta kalmış ise hangi sınıf veya sınıfları tekrarlamış? Aynı sınıfta yeniden okumanın öğrenci üzerindeki etkisi nedir?
c. Devam-devamsızlık kayıtları: İçinde bulunulan okul yılında ya da geçmiş yıllarda öğrencinin aşırı derecede devamsızlığı olmuş mudur? Devamsızlığının nedeni nedir? Öğrenci kayıtları, devam ettiği okulların sayısı açısından da incelenebilir.

6. Sınıf davranışları ile sosyal-duygusal gelişim durumu nedir? Öğretmen tarafından değerlendirilen sınıf davranışları arasında belli başlı davranış problemleri, yaşıtlarla ve öğretmenlerle etkileşimler ve fiziksel çevre ile müfredattan kaynaklanan etkiler bulunur. Öğrenci, derslik ortamında iyi öğrenebilmesi için gerekli olan sosyal ve davranışsal becerilere sahip mi?

7. Anne-babanın çocukla ilgili gözlemleri nedir?Anne-baba-lar, öğrencinin evde ve toplum içinde akademik becerileri nasıl kullandıkları konusundaki en iyi bilgi kaynağıdır. Örneğin; serbest zamanlarını nasıl değerlendirdikleri, saati okuyup okumadıkları, ders çalışma biçimi gibi. Öğrencinin genel sağlık durumu nedir? Öğren-cinin okul performansını engelleyen herhangi sağlık sorunu var mı? Çocukken geçirmiş olduğu hastalığı var mı?

Sınıf öğretmeni yapmış olduğu değerlendirmeye göre öğrencinin sınıf programını destek eğitimi ile takip edileceği veya öğrencinin özel eğitim sınıfı veya özel eğitim okulundan yararlanacağı düşüncesinde ise; durumu okulun rehber öğretmeni / özel eğitim öğretmeni ile birlikte değerlendirir. Öğrenciye ilişkin gönderme raporu (öğretmenin sağlayabileceği bilgiler arasında; öğrencinin iş örnekleri, sınıf etkinlikleri ile bu etkinliklerde öğrencinin başarı ve başarısızlıklarının kayıtları, gözlem verileri, test puanları ve öğretim metotlarında yapılan değişiklerin sonuçlarına ilişkin veriler yer alır) ha-zırlanarak öğrenci Rehberlik ve Araştırma Merkezi’ne yönlendirilir.

Özel eğitim gerektiren birey için geliştirilen ve ailesi tarafından onaylanan bireyselleştirilmiş eğitim programı; bireyin, ailenin, öğretmenin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan ve hedeflenen amaçlarda verilecek destek eğitim hizmetlerini içeren özel eğitim programıdır.

Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi; kurum müdürü veya görevlendireceği müdür yardımcısının başkanlığında, gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen, aile, özel eğitim gerekti-ren öğrenci, rehber öğretmen-psikolojik danışman, eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen, özel eğitim gerektiren öğrencinin sınıf öğretmeni veya hazırlanan programın içeriğine uygun branş öğretmeni, gerektiğinde izleme, tanılama ve değerlendirme ekibinden görevli bir kişiden oluşur.[xvi]

BEP Birimi’nin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) ha-zırlarken dikkate alması gereken noktalar şunlardır:[xvii]

1. Öğrencinin o andaki performans düzeyi,
2. Yıl sonunda ulaşılacak yıllık amaçlar,
3. Yıllık amaçlara ulaşmada basamak oluşturacak kısa dönemli hedefler,
4. Özel eğitimle ilgili sağlanacak doküman,
5. Özel materyal ve öğretim yöntemlerinin belirlenmesi,
6. Önerilen programı uygulayacak olan kişilerin belgeleri,
7. Çocuğun normal eğitim programında geçireceği sürenin tahmini,
8. Hizmetin başlangıcının ve toplam süresinin geçici olarak belirlenmesi,
9. Çocuğun kısa dönemli hedefleri değerlendirmek için yön-tem ve süreleri belirlemek,
10. BEP birimi üyelerinin, rollerinin tanımı ve imzaları, BEP’inde bulunmalıdır.

Bireyselleştirilmiş eğitim programının yazılı hala getirilmesi amacıyla BEP dosyasının oluşturulması gerekmektedir. Yerleştirilen öğrencilerin izlenmesi; okul, eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi ve özel eğitim hizmetleri kurulu tarafın-dan işbirliği içinde yürütülür. Öğrencinin kaydettiği gelişmeler belli aralıklarla düzenli olarak izlenir. Kayıt tarihinden itibaren en az üç aylık izleme süreci sonunda rehberlik ve danışma hizmetleri kurulu (komisyon), uygun yerleştirilmediği düşünülen öğrenci için doğru-dan özel eğitim hizmetleri kuruluna başvurabilir. Rehberlik ve danışma hizmetleri kurulu (komisyon) başvurusunda öğrenci ve alı-nan önlemler hakkında ayrıntılı bir rapor düzenler. Rapor uygun bulunursa, özel eğitim hizmetleri kurulu eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi ile işbirliği kurarak yeni bir değerlendirme süre-cini başlatır. En geç bir ay içerisinde rehberlik ve danışma hizmetleri kuruluna sonucu bildirir.

Kaynaştırma Yoluyla Eğitimde Karşılaşılan Sorunlar
Kaynaştırma yoluyla eğitimde karşılaşılan sorunlar şu şekilde sıralanabilir:
1. Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulaması yapılan sınıfların öğrenci sayısının 30’dan fazla olması,
2. Engelli öğrenciler için sınıf ortamında kullanılacak araç-gerecin yetersiz olması,
3. Okullarda oluşturulması gereken BEP birimlerinin oluşturulamaması, oluşturan okullarda ise BEP birimine işlevsellik kazandırılmaması,
4. Okullarda oluşturulan BEP birimlerinin yükünün daha çok rehber öğretmenlerde olması; görev dağılımının eşit bir şekilde yapılamaması,
5. Rehber öğretmenin “aile eğitimi” ve “aile danışmanlığın-da” yeterli olamaması,
6. Okul yönetiminin kaynaştırma eğitim uygulaması hakkında yeterli bilgiye sahip olmamasından dolayı BEP birimini yeterince desteklememesi,
7. Okulda kaynak oda oluşturacak yerin olmaması,
8. Okulda oluşturulan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri komisyonunun Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirtilen görevleri yerine getirememesi,
9. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri komisyonu ile BEP biriminin eşgüdüm içinde çalışamaması,
10. “Okul yönetimi-öğretmen-veli” kaynaştırma eğitim uygulamalarına yönelik yasal haklarını bilmemeleri,
11. Sınıf öğretmeninin kaynaştırma eğitiminden yararlanan öğrencinin engeline ilişkin bilgi sahibi olmaması,
12. Sınıf öğretmeninin kaynaştırma eğitimi uygulamasına alınan öğrenciye uygulanacak öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin bilgi sahibi olmaması,
13. Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nce oluşturulan eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibinin “izleme” çalışmalarını aralıklı olarak yapamaması,
14. Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nce oluşturulan eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibinin eğitsel tanılamada kullandıkları ölçme araçlarının bir kısmının güncelliğini yitirmesi, bir kısmının da revizyondan (yenileme) geçirilmemesi,
15. Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nce oluşturulan eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibinde eğitsel tanılamada “çok puanlı testlerin” azlığı,
16. Kaynaştırma eğitim uygulamasına alınan öğrencinin bulunduğu sınıftaki diğer öğrencilerin velilerinin öğrenciyi istememeleri,
17. Sınıfta bulunan öğrencilerin velilerine yönelik “aile eğiti-mi” verilmemesi,
18. MEB (İl / İlçe Millî Eğitim Müdürlüklerinin) resmi ve özel okullarda engelli öğrencileri belirleyememesi, buna dayalı olarak veri tabanını oluşturamaması.

Uzm. Devrim KOÇER
Psikolojik Danışman