HEKİMLERİN GÖREVLERİ VE YETKİLERİ
Hekim hasta ilişkilerinin mesleki,insani, deontolojik ve yasal yönleri vardır.Anayasamızın 17.ve18.maddelerine göre herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir.Diğer yandan hekimde hastalarla ilgili bilgileri sır gibi saklamak durumundadır.
Hasta hekim ilişkilerinde hekimlerin hükümlülükleri arasında ahlaki konular oldukça önemlidir.”Hipokrat Yemini” ilk yazılı kuraldır. Son yıllara gelene kadar ahlaki yükümlülüklerde değişiklikler olmamıştı ancak, son yıllarda ki teknolojik gelişmeler hekimlere yeni ahlaki ve vicdani sorumluluklar yüklemiştir. Hasta hakları ile ilgili bir yazımızda; değişen yaklaşımlar ve hastaların izleyeceği yoları anlatmıştık. Biyoetik alanına dünyada yalnız hekimler ve hukukçular değil, din adamları,düşünürler, şairler-yazarlar,görsel basın da bu konulara oldukça ilgi gösterir olmuşlardır.
Hasta muayene ve tedavisi hekimin görevidir.Ancak tıp fakültesinden mezun kişiler hasta muayene ve tedavisinde yetkilidirler.İnsanlara uygulanacak tedavi ve cerrahi girişimler tıp kurallarına ve hukuka uygun olmak zorundadır ve hekimler bu çerçevede çalışmalarını yapmak durumundadırlar. Öncelikli amaç, zarar vermemektir.Hekim, muayene için yeterli zaman ayırmalı,ayrıntılı öykü almalı ve muayane etmelidir.
Hastanın hekime geldiği andan itibaren yeterli bilgi verilmeli ve konforu sağlanmalıdır. Hastanın uygulanacak tedavide veya yapılacak ameliyatta rızası şarttır.Hastalar hekime başvurduklarında tedavilerinin tam olacağını düşünürler ancak her hastalık tedavisinin aynı olduğu halde hastaların verdiği yanıtlar aynı olmayablir.Bu sebeple kesin tedavi sözü vermekten ve komplikasyon çıkmaz demekden kaçınmak gereklidir.Hekimlerin böyle bir söz verme yükümlülükleride yoktur.
Hekimler acil durumlarda hastalara yardım etmekle yükümlüdürler.Eğer acil durumda kibir hastaya hekim yardım etmez ve hastanın ölümüne ,hastalığın artmasına neden olursa ”kusurlu etken eylem” veya ”adam öldürmeden”sorumlu olacaklardır.
İnsan vucudunda doğuştan veya sonradan fizik kusur yada bozukluk olabilir.Bununla ilgili hastalarda mutlaka resimler çekmek gereklidir.Anne sağlığını tehdit eden veya cenin gelişmesinin imkansız olduğu durumlarda hekim tıbbi sorumlulukları yerine getirmekten kaçamaz.Hekim, çalışamaz durumdaki hastalara, ilaç raporları, maluliyet raporları isteğe ve gereğine göre verir. Adli olaylarda mutlaka adli rapor tutulur.Adli raporlar; yanıklar, trafik kazaları, ilaç zehirlenmeleri, yüksekten düşmeler, kavga sonrası yaralanmalar,adli muayenesi istenen kişiler vs.lere tutulur.
Doktorların hakları ne gibi değişikliğe uğrayacak? Meclisteki yeni yasaların doktorları ilgilendirenleri açıklamasını Doktorumuz Muharrem Yılmaz’dan bekliyoruz.
Tam gün yasası ile ilgili henüz kesin birşeyler söylemek doğru değil ancak, muayenehaneciliğin tarihteki yerini alacağını söyleyebiliriz. Bu bizim ülke gerçekleriyle tam olarak uyumlu olmasada geçiş döneminden sonra yeni düzenlemelerin yapılacağını düşünüyorum.