Güvenli Facebook Kullanımı İçin Öneriler

Çok hızlı gözalıcı ve şaşırtıcı gelişmeleri insanlık adına sevinçle izliyoruz. Bu gelişmenin önemli bir ayağını da internet oluşturuyor. Bilginin paylaşılması kadar bilginin güç olduğuna da tanık oluyoruz. Evimizde, özel odamızda bir anda dünyaya açılan pencerereye dönüşebilen elektronik bir aletin artıları yanında eksilerinin de olduğuna tanık oluyoruz. Bu yazımızda genel olarak bilgi güvenliğine yönelik önlemler ve Facebook kullanımı ve sorunları konusunda “neler yapılabilir” onu ele alacağız.

İnternet teknolojilerinin teorik olarak tam bri güvenliği sağladığını düşünmek doğru değildir. Keza bir iletişim söz konusudur ve birbirine teknik bağı olan bir çok dijital unsurla dünyanın her tarafındaki bir ağ sisteminin içinde bulunmaktayız. Bu demektir ki herkes herkesi izleyebilir, görebilir. Hatta daha ilerisi yüzde yüz güvenliğe inanmak sadece hayâldir.

Cep telefonunuzdan sim kartınızı çıkartıp başka bir karta taktığınızda size bir uyarı gelir değil mi? “Sim kartınızı, başka bir telefona taktınız” diyen bir mesaj. İşte bu mesajdaki genel mekanizma bilgisayarlarda da vardır. Her makinenin bir kimliği vardır ve bu kimlikler ilgili birimlerce kontrol edilebilmektedir. Odanızdaki bilgisayarınız da aynı şekilde bir kimlik numarasına sahiptir. Esasında bu etiketleme PC lerin donanım organlarında da bulunmaktadır. Buna örnek olarak Sabit disk numaralarını kullanarak lisanslanan yazılımları gösterebiliriz. Uzaktan erişim programlarıyla bilgisayarlarımızın ne kadar kolay olarak yönetilebildiğine tanık olmuşsunuzdur. Sizin bilgisayarınıza tamamen hakim olan kötü niyetli kişilerin açacağı maddi ve manevi zararların boyutu tahminlerimizden çok daha büyük olabilir.

En iyi güvenlik, internet kablosunu çekmektir. Bu durum internet olgusunun amacına ters olacağına göre güvenlik önlemlerimizi başka şekillerde almaya özen göstereceğiz. Zaten internet kablosunu çekmek seçeneğiyle sadece orta düzey bilgisayar korsanlarına geçit vermeyiz. İleri düzey bilgi hırsızları için kapılar halen açıktır. Onlar için yapılacak tek geçerli şey maalesef, yeni bir bilgisyar alıp, o bilgisyara kişisel olan hiçbir bilgi girmemek, internete bağlanmamaktır.

Karamsar bir güvenlik tablosundan sonra şimdi de neler yapabiliriz onları sıralayalım. İlk koşulumuz, yüzde yüz güvenlik olmadığına kendimizi şartlandırmak.
Kullandığımız en basit paylaşım için bile zor şifreler kullanın.
Şifreleriniz büyük, küçük, sayı ve diğer karakterlerden oluşan mümkünse izin verilen en fazla karakterde olsun. Örnek }223ADAgz|09456lMnF@_> gibi.
Bu şifreleri belirli aralıklarla değiştirin.
Bir program için kullandığınız şifreyi başka uygulamalar için de kullanmayın.
Facebook, Twitter,msn hesaplarınıza girmek isteyen çok sayıda kişinin olabilleceğini unutmayın.
Benimle kim uğraşır demeyin, sizin hesabınızı kullanarak size ve çevrenize zarar verebileceğini unutmayın.
Bilgisayarınızda hiç bir zaman crack, warez ürünü yazılımlar kullanmayın.
Antivirüs yazılımınız güncel olsun ve yasal (ücretsiz olanlar da var) yazılımlar kullanmaya gayret edin.
Antivirüs yazılımlarının günlük güncellendiğine emin olun.
İşletim sisteminin güncellendiğine emin olun.
Tanımadığınız kişilerden gelen mail eklerini açmayın.
Tanımadığınız kişilerden gelen arkadaşlık isteklerini geri çevirin ve spam olarak bildirin.
Sizden msn yoluyla istenen bilgileri tanıdıklarınıza bile vermeyin, telefon açıp teyit alın.
Bu madeler ilk aklımıza gelenler ve genel kurallar. Bir de kullandığımız yazılımlara özgü güvenlik önlemleri almamız gerekmektedir.

FACEBOOK GÜVENLİK:
Sadece Facebook için değil tüm internet uygulamaları için geçerli olan kural; aile bireylerinin hepsinin bu güvenlik önlemlerien uymasını sağlamak olacaktır.
– Çocuklarımıza, kişisel bilgileri internet ortamında kimseye vermemelerini anlatmalı, ikna etmeliyiz.
– İnternet dolndırıcısı olan bir takım kişiler, Facebook ve diğer Sosyal iletişim ağları üzerinden, sahte isimlerle
arkadaşlık teklifi gönderiyor ve onları arkadaş Network’üne dahil ediyorlar. Kişilerin yakın akrabalarının soy isimlerini taramaya başlayan bu kişiler için ilk hedef, kişinin Dayısı ve Teyzesi bilgileri almak ve böylece bir çok resmi işlemde kullanılan “ANNE KIZLIK SOYADI” öğrenilmeye çalışılıyor. Anne kızlık soyadı güvenlik seçeneği böylece kolayca ortadan kaldırılmış oluyor.
Facebook Hesabınızda;
– Dayı, Teyze ve Anne Kızlık Soyadı taşıyan diğer akrabalar ile Facebook üzerinde Yakınlık Derecenizi belirtmeyin, – Resmi işlemlerde ve Bankacılık İşlemlerinde sizlerden istenen Doğum Tarihi, Doğum Yeri vb. kriterleri Facebooktaki Profil alanınızdan kaldırın,
– Etkinliklere katılıp katılmayacağınızı facebookta belirtmeyin( gerekliyse e-mail atın) facebook hesabınıza erişen kötü niyetli kişilere örneğin filanca yerdeki etkinliğe katılacağınız için evde olmayacağınızı bildirmiş olursunuz.
– Güvenlik gerektiren bilgilerinizi Facebook heasbınızdaki özel mesajlardan değil, e-posta hesabınızdan iletin,
– Facebook Güvenlik ve Gizlilik Ayarlarını en yüksek seviyeye çıkartın.
– Tanımadığınız kişilerin Arkadaşlık Tekliflerini kabül etmeyin.
– Facebook üzerinde 3’ncü kişiler tarafından yapılan Poker, Okey gibi çeşitli uygulamaları barındıran seçenekleri Profilinize eklemeyin ve bu tip Uygulamaların çalıştığı yerlere giriş yapmayın. Bu uygulamalar Korsanlar tarafından hack edilebilir olduğundan dolayı Profil bilgilerinizi kısıtlasanız bile korsanların eline geçmektedir.
– Gelen facebook grup üyeliği önerilerini iyi incelemden onaylamayın.
-Grup üyeliklerinizi sık sık kontrol edip istemediklerini için “Gruptan ayrıl” butonunu kullanın.

FACEBOOK NEZAKET
– Profilinizde herkesin bulabileceği videoları ekleyip paylaşmayın,
– Emin olmadığınız Facebook uygulamalarına üye olup, arkadaş listenize göndermeyin,
– Arkadaşlarınızın bağlantılarına onları incitecek yazılar eklemeyin,
– Arkadaşlarınızın geçmişiyle ilgili özel bilgileri anımsatacak yazılar eklemyin,
– Onları zora sokacak sorular sormayın, şakalarınıza önem verin,
– Facebook özel mesaj gönderdiğiniz kişilerden yanıt gelmediyse bir daha rahatsız etmeyin,
– Arkadaşlık önerisi yaparken dikkat edin. Önerdiğiniz arkadaş diğeriyle sorunlu olabilir, bunu unutmayın.
– Arkadaşlarınıza özel sorular yöneltmeyin.
– Arkadaşlarınza geçmişiyle ilgili anımsatmalar, imalar yapmayın. O resimdeki kız filancanın arkadaşıydı türünden ifadeler kullanmayın. Arkadaşlarınızın artık bir yetişkin olduğunu, yeni bir hayatı olduğunu ve her şeyden önce bir anne bir baba olabileceğini asla unutmayın.
FACEBOOK VE KİŞİSEL HAKLAR
Facebook hesabınızda kullandığınız resim, video,belge gibi kişisel verilerin bir telif sorunu olabileceğini unutmayın. Öğretmen arkadaşlar, öğrencilerinin velilerinin bilgisi olmadan fotograf veya görsel ürünlerini eklememeleri gerektiğini unutmasınlar. Öğrenci arkadaşlarımız da öğretmenlerin bilgisi dahilinde davranmaları yerinde olacaktır. Unutmayın, bir bağlantıyı paylaşmakla kendi bilgisayarınızda yüklediğiniz bir dosyayı paylaşmak aynı şey değildir.
FACEBOOK VE ÇOCUKLARIMIZ
İnternet, çocuklarımız için en önemli bilgiye erişim kaynaklardan biridir. Çocuklar için internet, içlerindeki dahiyi ortaya çıkaracak ve sahip oldukları sonsuz merakı besleyecek en önemli kaynaklardan biridir. Gençleri internet ortamında zararlı olabilecek sitelere yönlendiren dürtü, kötü niyetleri değil içlerindeki sonsuz meraktır.
– İnternet, tıpkı hayatın kendisi gibi içinde iyi, kötü ve çirkin tarafları barındırmaktadır. Önemli olan bu engin bilgi kaynağını yasaklamak değil, iyi yönlerinin daha etkin bir biçimde kullanılabilmesi için çaba göstermek ve çocuklarımızı bilinçlendirmektir.
– İnternet ortamında çocukların başına gelebilecek kötülük pornografik ya da zararlı içeriklere bilerek ya da istemeyerek ulaşmalarıyla sınırlı değildir. Kötü niyetli kişiler tarafından özlük bilgilerinin alınması, yaşıtlarıyla konuşuyormuş hissi uyandıran kötü niyetli kişiler tarafından rahatsız edilmeleri birçok ülkede rastlanan bir sorundur.
– Aileler için interneti yasaklamak, sınırlamalar getirmek dünyanın hiçbir yerinde ve asla çözüm olmamıştır. Genç ve çocuklar için zararlı aktivitelerin tamamı bilgisayarda gizli bir şekilde yapılacak şeylerdir. Ancak bilgisayarlar ekranının evin tüm bireyleri tarafından görülebilecek bir şekilde konuşlandırılması, gençleri tehlikeli sitelerden uzak tutacaktır.
– Dünyanın hiçbir yerinde internette güvenli gezinmek ve çocukları zararlı sitelerden korumak için hazırlanan yazılımlar yüzde yüz güvenli değildir. Ebeveynlerin böylesi bir yazılımı çocuğun kullanacağı bilgisayara yükleyerek tüm görevlerini yerine getirdiğini düşünmesi yanlıştır.

– Gençlerin internet üstünde zararlı site ve aktivitelerde yakalanması halinde onlarla konuşmak en doğru çözümdür. Ceza verilmesi onların bu aktiviteleri gizli bir biçimde sürdürmesine neden olacağından bundan kaçınılması önerilmektedir.

Kendisinin veya içinde olduğu arkadaş grubunun çatışma halinde olduğu kişiye karşı yazılı ve görsel biçimlerde saldırgan tutum sergilemekte ve gerek Türk Ceza Yasasına ve gerek M.E.B Ödül Disiplin Yönetmeliğine göre suç teşkil etmektedir.

Bilişim suçunun tanımı;
Hakaret, küfür, kredi kartı yolsuzlukları, sahte belge basımı, bilgilerin çalınması ve buna bağlı olarak devam edebilecek suçları kapsamakla, birlikte bunlarla sınırlı olmayıp, günden güne değişiklikler göstermektedir. Bilgisayar, çevre birimleri, pos makinesi, cep telefonu gibi her türlü teknolojinin kullanılması ile işlenilen suçlardır.
“Bilişim suçu (veya bilgisayarların kötüye kullanımı) bilgisayarın ki­şisel çıkar elde edinimi için kullanılmasıdır.”
Bilişim suçları ile ilgili TCK maddelerini, 243. madde civarında bulabilirsiniz. Aynı zamanda size ait e-posta hesabına girilmesi TCK 134 uyarınca “Özel Hayatın Gizliliği” ilkesinin ihlalidir. Bu e-posta hesabının değiştirilmesi, İnternet hesaplarının kişiye özel “namelek” sayılmasından dolayı “hırsızlık” suçu kapsamındadır.

Ödül disiplin yönetmeliğine göre aşağıda yazılı olan cezalar devamında yazılı olan hallerde de uygulanır.
Kınama cezası Madde18; Bilişim araçlarını, okul yönetimi ile öğretmenin bilgisi ve izni dışında konuşma yaparak, ses ve görüntü alarak, mesaj ve e-mail göndererek, bunları arkadaşlarıyla paylaşarak eğitim-öğretimi olumsuz yönde etkileyecek şekilde kullanmak,
Kısa süreli okuldan uzaklaştırma cezası Madde 8; Bilişim araçları ile yönetici, öğretmen, eğitici personel, memur, diğer görevliler ve ziyaretçiler ile öğrencileri rahatsız edici davranışlarda bulunmak,
Okuldan tasdikname ile uzaklaştırma cezası Madde14; Bilişim araçları ile yönetici, öğretmen, eğitici personel, öğrenci, memur, diğer görevliler ve ziyaretçilere etik olmayan ses, söz ve görüntülerle zarar verici davranışlarda bulunmak,
Örgün eğitim dışına çıkarma cezası Madde14; Bilişim araçları ile toplum değerlerine aykırı zararlı, bölücü, yıkıcı, ahlak dışı ve şiddet içerikli yasak yayınlar bulundurarak kişi ve kurumlarla ilgili ses, söz ve görüntüler alıp bunları çoğaltmak, sanal ortamlarda dinlemek, dinlettirmek, izlemek, izlettirmek, yaymak ve ticaretini yapmak,
Yukarıda belirtilenlerin dışında ve disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hâllere nitelik ve ağırlıkları itibarıyla benzer eylemlerde bulunanlara suça uygun cezalar verilir.

Şahbender Korkmaz
Destek Eğitimi Editörü