Çocuk Şiiri Nedir?

Çocuk şiirleri yazmak zordur. Çocuk şiirleri yazmak için ilk başta çocuk şiirleri ile ilgili bazı sorunların farkına varılmış olması gereklidir. Çocuk Edebiyatı kapsamında, yazınsal bir alan olan çocuk şiiri denince, akla ilk gelen, çocu­ğun yaş düzeyi nedeniyle, yetişkinlerce, “anlamlandıramayacağı ya da yeterince kavrayamayacağı” kaygısıyla, çocuk için ‘çocukça’, ‘çocuksu’ olarak yazılan şiirlerdir. Oysa ki, insan beyni ve bilin­ci, en hızlı gelişimini ilk çocukluk ve çocukluk dönemlerinde yapmaktadır. Her tür veriyi rahatça alabilecek düzeydeki insanların oluşturduğu ‘çocuk toplumu’, nitelikli ürünlerle donatılmalıdır. Ni­telikli şiir, kendi ana dilini en güzel biçimde zenginleştirebilecek yapısıyla, tam bir ‘dil şöleni’, dil serüvenidir.

Şiirin, ancak yazıldığı dili bilen insana tümüyle seslenebildiği anımsandığında, çocuk şiirinde de en önemli öğenin, yazınsal kaygı taşıyarak yazılması gereği olmalıdır. Çocuk çevrili ol­duğu sosyal ortamında, ya sözei iletilerle ya da yazınsal iletilerle ana dilini öğrenmeye çalışan du­ru bir varlıktır. Çocuğun seçme yetisi oluşmadığı için, ne nasıl veriliyorsa, öylece algılayacak, özümseyecektir. İşte bu nedenlerle, çocuğun ulaşabileceği kaynak vericilerin nitelikli olması çok önemlidir. Şiir dili, bir bakıma, bir şiirle kurulup tüketilen, başka şiirle yeniden kurulup yeniden tü­ketilen, bir birimlik dildir. Böylesine düzenlenmiş dil açılımı içinde, çocuk, sözcükler arasında ge­zinerek, her zaman yeni buluşlarla kendini çoğaltma olanağına ulaşabilme şansına sahip olabilir. Yazınsal ölçütlere uygun olmayan ürünlerle -özelde şiir türüyle- karşılaşan çocuğun böyle bir şan­sı olamaz. Niteliksiz ürünler, çocuğu yanlış yönlendirebileceği gibi, var olan yanlışlan pekiştirip, doğrulannı da köreltebilir. İnsanın, dilini sınırlan içinde düşünebildiği, dili sınırlan kadar kendini gerçekleştirebildiği gerçeğini ele aldığımızda, kısır okumalardan öte gidemeyen, soyutlama yete­neği olmayan, kendi dili içinde yetersiz bireyler yetiştirmemek için, çocuklara yönelik yazınsal çalışmaların, kapsamlı araştırmalar sonunda üretilmesi gereken, ağır sorumlulukları olan, yoğun emek isteyen çalışmalar olarak ele alınması yadsınamaz bir somutluktadır.

Çocuk şiiri, çocuğun dünyasını, gelişim evrelerini dikkate alarak, kendi türünün yazınsal, ulu­sal, evrensel ölçütleriyle yaratılmış, ana eksenine ‘çocuğa göre’ düşüncesini yerleştiren ürünler ol­malıdır. Çünkü, topluma kendi ana dili içinde umarsızlaşnuş bireyler yetiştirmeyecek, somut ya da soyut kavramları, onlann kendi akılcılıkları içinde tartışmaya açabilecek, ‘neden’, ‘niçin’, ‘nasıl’ sorularının temeline yerleşen mantık yürütmek, yorumlamak, düşünce üretmek gibi, çocuğun biliş­sel düzeyini zenginleştirici, geliştirici biçimlerde yapılandırılmış ürünler, çocukta hem sanat bilin­cini, hem de sorgulama tutumuyla geliştirebileceği eleştirel okuma yetkinliğini oluşturabilir.