ÇOCUĞUN DÜNYASINDA TRAVMATİK OLAYLAR

Annesi, babası veya bir yakını ölen çocuk, yalnız kalmaktan, ihtiyaçlarının yerine getirilemeyeceğinden korkabilir, ölüm ile cezalandırıldığını düşünebilir; annenin çocuğuna söz geçirmek için “beni dinlemezsen hastalanır ölürüm” gibi korkutucu sözleri bunu pekiştirir. Ölüm karşısındaki tepkileri de büyüklerden farklı olan çocuklar, yetişkin gibi uzun süre üzüntülü kalamazlar. Tepkileri, çocuğun ruhsal durumuna, ölen yakınıyla arasındaki ilişkiye ve onun boşluğunu kimin dolduracağına göre değişebilir. Kimi çocuk, hırçın davranıp sürekli kaybettiği kişiyi özlediğini vurgular, kimisiyse inkâr etme mekanizmasıyla hiç bir şey olmamış gibi davranır, kaybı kabullenmek istemez. Kimisi, içi içini yese de bunu göstermez; uğraşlarından ve oyunundan uzun süre geri kalmaz. Kimi çocuk da sanki donmuş gibi davranır, etrafında olanlara şaşkın şaşkın bakar, hiç tepki vermez. Diğer travma tepkileri de bunlara eklenir. Ayrıca çocuklar, ölerek kendini bırakıp giden kişiye öfke duyabilir, böyle cezalandırıldığını düşünüp suçluluk duyabilir, diğer sevdiklerinin de öleceğinden korkabilir. Bu duygular, inkâr mekanizmasına neden olur.
Çocuğu sarsan bir olay da anne ile babasının ayrılmasıdır. Bu üzücü olayın etkileri eşler resmi olarak boşanmadan önce kendisini gösterir; Çocuk, anne babasının tartışmalarının ve boşanmanın kendi yaramazlıklarından kaynaklandığını düşünebilir, anne veya babasını bir daha görmeyeceğinden ya da ikisi tarafından da sevilmeyeceğinden ve istenmeyeceğinden korkabilir ve ayrılmamaları için onlara baskı yapabilir. Anne ve baba, gerek boşanma sırasında gerek de sonrasında çocuğu kendi tarafını tutmaya, seçim yapmaya zorlayabilir, birbirine karşı kışkırtmaya çalışabilir, onu barışmak ya da bilgi koparmak için kullanabilir, öç almak amacıyla çocuğu göstermeme yoluna gidebilir veya çocuğu kendine çekmek için onu hediyelere boğabilir. Bazı anne babalar çocuğun bu süreci daha kolay atlatması için gereğinden çok sevgi ve ilgi göstermeyi seçerken bazısı onunla hiç ilgilenmez, onu hiç arayıp sormaz. Tüm bu durumlar, çocuğu yaralar, dengesini ve ruh sağlığını bozar, öç almak için çocuğu eski eşine göstermeyen taraf, esas darbeyi çocuğa vurduğunu fark etmez. Okul dönemindeki çocuklar bu durumu arkadaşlarından gizlemek isterler.
Bu yaşadıklarının verdiği rahatsızlıklar, çocukta travma tepkileriyle kendini gösterir.
Çocuklar donmamış beton gibidir, üzerlerine ne düşse iz bırakır.
Haim Jinott