BESİN ALLERJİSİ HAKKINDA

Allerji, normalde zararlı olmayan bir maddeye karşı vücudun aşırı tepkisidir. Allerji, kalıtımsal olarak duyarlı bireylerde görülür. Bu  kişiler allerjik bünyeli olarak kabul edilirler. Bir insanda allerji yapan neden, bir başkasında yapmayabilir. Alerji yapan maddelere allerjen denir. Bu maddeler vücuda, genellikle, solunum , mide-barsak sistemi, deri yolu ile girerler.
   
Allerji, tüm dünyada yaygındır. Amerika’da çocuklarda da birinci , müzmin hastalıklar arasında yetişkinlerde üçüncü sırayı  aldığı bildirilmektedir. Batı ülkelerinde yapılan çalışmalarda % 2–4 oranında bulunmuştur. Çocukluk döneminde 2–3 kat daha sık görülür. Ülkemizde bu oranlar biraz daha düşüktür. Besin allerjisi, çocuklarda  sık görülen bir allerji türüdür ve büyüdükçe azalır. Allerjiye sebep, en sık besinler olmak üzere ,çiçek tozları, küf mantarları, ev tozları, soğuk-sıcak hava,ilaçlar,  böcekler,  boya ve kimyasallar vs.olarak sayılabilir.
 
Allerjiye sebep olan besinler arasında,buğday(gluten), kabuklu deniz ürünleri, balık, fındık, çekirdek, fıstık, yumurta,bezelye, bakla,mısır, çilek,çavdar,çikolata, cips ,ıstakoz, karides, yengeç, balık, inek sütü ve eti ile diğer hayvansal ürünler sayılabilir. Ev tozu içinde allerjik hastalıklara sebep olan en önemli etken akarlardır. Allerjinin bir nedeni olan küf mantarları ise doğada her yerde bulunabilirler. Böcekler, özellikle arı sokmaları, başta penisilin olmak üzere diğer birçok ilaçlar zaman zaman allerjik reaksiyonlara neden olabilirler. Evcil hayvanların deri döküntüleri ve tüyleri de allerjik hastalıkların nedeni olabilirler.

Allerjik reaksiyonda, bulantı-kusma, karın ağrısı ve krampları, ishal,astım, allerjik nezle, anjio ödem,deride kızarıklık, kaşıntı,egzema ürtiker,anafilaksi olabilir. En ciddi tablo anafilaksidir ve ölümle sonuçlanabilir.
İrritabl kolon, migren,hiperaktivite ve dikkat eksikliği sendromu, kronik İltihabi barsak hastalığı, depresyon, enürezis (uykuda idrar kaçırma), kronik yorgunluk sendromu,epilepsi (sara hastalığı) hastalıklarında ise gıda allerjisi etkisi tartışılmaktadır. Besinler çiğ olarak tüketildiğinde, pişmişinden daha çok  reaksiyon yaparlar. Bebeklerde ilk altı aydan sonra allerjik reksiyonlar azalır.Bazı besinlerin, bazı insanlarda, mide boş iken alındığında asit salgısını artırdığı klinik izlemlerde tespit edilmiştir.( çay, beyaz peynir,cips vs.) 

Besin allerjisi varsa, öykü doğru alınmalı ve allerjen saptanmalıdır. Aile bireyleri taranmalıdır. Doğru yanlış denemeleri ile allerjik etken diyetten çıkarılır veya testler yapılır( her ikiside  kliniklerde yapılmalıdır). Bebeklerde ve çocuklarda temel besin kaynağı süt olduğundan yerini tutacak ,soya fasülyesi, kabuğu ayrılmış iyi pişmiş mercimek,nohut gibi yüksek proteinli besinler verilebilir.Besin allerjisinde  aşı tedavilerine ilişkin veriler var ancak, bunlar  deneysel düzeydedir.Allerjisi olanlara, acil tedavinin önemi anlatılmalı ve allerjisi belgelenmelidir. Besin alerjisi olan çocukların yiyecek aldığı yerlerin kontrolu zor olsa da yapılmalıdır.