Yanık ve Haşlanmalarda İlkyardım

Doğrudan ateş ya da yüksek ısı veren fiziksel kimyasal etkenlerle karşılaşma sonucu yanık, sıcak su, buhar v.s. nedenle oluşan doku harabiyetine ise haşlanma denir. Yanık cilt, açık yara gibi değerlendirilmelidir. Vücut bu kısımdan su kaybeder ve açık yara gibi mikroplanmaya açıktır. Toplam vücut yüzeyinin %20’sinden fazlasını etkileyen yanıklar yaşamsal tehlike doğurur.

Yanıklar, ortaya çıkan tahribata göre derecelendirilir:

1. Derece Yanıklar: En çok güneşte fazla kalma nedeniyle olur. Cildin kızarması ve şiddetli ağrı ile tanınır.

Kendiliğinden iyileşip, cilt normal görünümünü alabilir.

2. Derece Yanıklar: Kızarıklığa ek olarak su dolu keseciklerin görünmesi ile tanınır. En sık sıcak sıvılar ile olur. Ağrılı ve ciddi yanıklardır. Su keselerini patlatmak sakıncalıdır. Doğru bakım yapılmaz ise iz kalır. Mikrop üremesine açıktır. 5 cm2’ den daha büyük böyle bir yanığı olan kişiyi kesinlikle hastaneye götürünüz.

3. Derece Yanıklar: Derinin bütün kalınlığını içine aldığı gibi bazen daha derinlere, kemiğe kadar yanık olabilir. Ağrı azdır. Hayati tehlike yaratacak sıvı kayıpları ve iltihaplanmalar mümkündür.

Yanık ve Haşlanmalarda İlkyardım

Yanıklarda ilkyardımcının ilk amacı; yanığa neden olan madde ya da kaynağın kişiden uzaklaştırılmasıdır.

Tutuşmuş kazazedenin kaçması önlenir. Üzerine bir örtü atılarak ya da yuvarlanarak söndürülür. Elbisesi tutuşan kişi yere yatıp kendi etrafında dönmelidir. Yanıklı kazazede soyulurken cilt de soyulabileceğinden elbiseler kesilerek çıkartılmalıdır.

Tüm yanıklarda ilk yapılacak işlem, yanık bölgenin ağrı geçene ve sonra 10 dakika kadar soğuk suda tutulmasıdır. Yaralının üzerinde yüzük, bilezik, saat, künye varsa çıkarılır. Yanık bölge üzeri ıslak, temiz bir bezle örtülür. Bu nitelikte malzeme yoksa açık bırakılır. Bilinç açık ise ağızdan sulu gıdalar ve su verilir. Şoka karşı uygun pozisyonda tutulur.

İkinci ve üçüncü derece yanıklar var ise kişiyi hemen hastaneye götürünüz.

Güneş Yanıkları

Güneş yanıkları çoğu kez birinci derece yanık grubundadır. Uzun süre Ultraviyole ışınlarına açık tutulan vücut yerlerinde görülür. İleri durumlarda içi su dolu kabarcıklar da olur. Büyük yanıklar çok rahatsızlık verir. Ağrı yapar.