30 BİN ÖĞRENCİ ÖSS’DEN NEDEN SIFIR ALDI?

Çizelge 3. 2009-ÖSS Okul Türlerine Göre Sınav Başarısı

(Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi-2009 ÖSS ve YDS Sonuçları 12 Temmuz 2009)

 Okul türüne göre en başarı 10 okul türü şunlardır: Sosyal Bilimler Lisesi, Fen Lisesi, Anadolu Lisesi, Özel Fen Lisesi, Yabancı Dil Ağırlıklı Lise, Askeri Lise, Öğretmen Lisesi, Polis Koleji, Yabancı Dilde Eğitim Yapan Özel Lise, Astsubay Hazırlama Okulu.

Okul türüne göre en az başarılı 10 okul türü şunlardır: Diğer Meslek Liseleri, Kız Meslek Liseleri, Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi, Özel Akşam Lisesi, Ticaret Meslek Lisesi, Endüstri Meslek Lisesi, Akşam Lisesidir. 

Sayısal ağırlıklı puana göre en az başarılı 10 il şunlardır: 72. Tunceli, 73. Düzce, 74. Bitlis, 75. Mardin, 76. Bingöl, 77. Artvin, 78. Ağrı, 79. Şırnak, 80. Hakkari, 81. Ardahandır.

2009 Üniversite Kontenjanları programlara göre şu şekildedir: Merkezi yerleştirmeyle öğrenci alan programlar (açıköğretim hariç) lisans programlarına 319.586 öğrenci, önlisans programları 302.163 öğrenci, toplamda ise 621.749 öğrenci alınmaktadır. Özel yetenek sınavı ile 21.779 öğrenci alınmaktadır. Genel toplamda 643.528 öğrenci alınmaktadır.

Çizelge 4’de 2009 Üniversite Kontenjanları verilmiştir. Çizelgede görüldüğü gibi merkezi yerleştirme (öğrenci seçme sınavı) ile öğrenci alan programların özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programların %84’ünün devlet üniversitelerine ait olduğu görülmektedir vakıf üniversitelerinin yüzdelik payı ise %12’dir.

 Çizelge 4. 2009 Üniversite Kontenjanları

(Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi-2009 ÖSS ve YDS Sonuçları 12 Temmuz 2009)

Öğretmen durumu

Uluslararası Öğretme ve Öğrenme Araştırması (TALİS), OECD’ye üye ülkelerde yapılan bir araştırmadır. Bu araştırma 2008 yılında toplam 24 ülkede yapılmıştır. Bunlardan biriside Türkiye’dir. Araştırma ile ilgili ayrıntılı bilgiye digm.meb.gov.tr/ adresinden ulaşabilirsiniz.

Araştırmanın öğretmenlerin mesleki gelişimi ve öğretmenlerin mesleki deneyimi aşağıda verilmiştir.

Ülkemizdeki öğretmenlerin yaklaşık % 75’i TALIS araştırmasının ana uygulaması döneminde (18 ay) mesleki gelişim etkinliklerine katılmıştır. Bu alandaki OECD TALIS ülkeleri ortalaması ise % 89’dur. Mesleki gelişime yönelik olarak Türkiye’de ortalama 11,2 gün ayrılırken TALIS ortalaması 15,3 gündür.

Öğretmenlerimizin daha fazla mesleki gelişim için talep oranı TALIS ortalamasının altındadır. Öğretmenlerimizin % 48’i aldıklarından daha fazla mesleki gelişim talep etmekle birlikte bu alandaki TALIS ortalaması % 55’tir.

Türkiye’de öğretmenlerin meslekteki kıdem süresi TALIS ortalamasından oldukça farklıdır. Türkiye’de ilk iki yılını çalışan öğretmenlerin oranı % 18 iken TALIS ortalaması % 8’dir. 3-10 yıl tecrübeye sahip öğretmenlerin oranı % 51 iken TALIS ortalaması % 29’dur. Bu eğilimin tersine 20 yıl ve üstü tecrübeye sahip öğretmenler yalnızca % 12 iken TALIS ortalaması % 36’dır. Türkiye oldukça genç bir öğretmen nüfusuna sahiptir (Bkz Çizelge 5).

Çizelge 5. Öğretmenlerin Mesleki Deneyimi (2007-2008)

Devlet bütçeden öğrenci başına ne kadar harcıyor?

Çizelge 6’da 2008 yılında merkezi bütçeden öğrenci başına yapılan harcama tutarı verilmiştir. Devlet; okul öncesi eğitimde öğrenci başına 389 TL, ilköğretimde öğrenci başına 1257 TL, ortaöğretimde öğrenci başına 1724 TL, yükseköğretimde 4892 TL harcama yapmıştır. Devlet okulöncesinden yüksek öğretime kadar öğrenci başına ortalama 1877 TL harcama yapmaktadır.
Türkiye’de ulusal gelirin %3.3 eğitime ayrılırken, OECD ortalaması %5’dir.

Çizelge 6. Bütçeden Öğrenci Başına Ne Harcanıyor? (2008)

Kaynak: Sönmez, Mustafa, Paran Kadar Eğitim (1) Para-Meta-Para, Cumhuriyet Gazetesi 24 Temmuz 2009, S: 13.

Devletin harcamasına, velilerin devlet okuluna bağış donanıma katkı vb. gibi harcamaları eklesek bile, öğrenci başına “yatırım” yıllık 3000TL’yi geçmez. Özel okula öğrenci gönderen bir ailenin çocukları için yaptıkları yatırımı anımsayın. İlköğrenimden başlayarak, vakıf üniversitelerine kadar, bir öğrenci için ailenin ayırdığı bütçe yılda 20-30 bin TL arasında değişiyor. Bu ödemenin bir kısmı okul sahibine kâr olarak gitsin, ama hiç olmazsa 15 bini öğrenciye eğitim olarak geri dönsün. Devlet okulunun eğitimi için harcanan para yıllık 3000 TL’yi bulmazken özel okullu öğrenci en az 15 bin TL’lik net eğitimle donanmış olarak yarışa, sınava giriyor. 1’e karşı en az 5! Müthiş bir fırsat eşitsizliği (Sönmez, 2009: 13).

 Öğretmen ve derslik başına düşen öğrenci sayısı nedir?

 Çizelge 7’de 2008-2009 eğitim öğretim yılında Öğretmen ve derslik başına düşen öğrenci sayısı verilmiştir. Resmi okul öncesi eğitimde bir öğretmene 161 öğrenci düşerken, özel okul öncesi eğitimde bir öğretmene 26 öğrenci düşmektedir. Resmi ilköğretim okullarında bir öğretmene 24 öğrenci düşerken, özel ilköğretimde bir öğretmene 10 öğrenci düşmektedir. Resmi ortaöğretim okullarında bir öğretmene 18 öğrenci düşerken, özel ortaöğretim okullarında bir öğretmene 7 öğrenci düşmektedir. Resmi ve okul öncesi eğitimde bir dersliğe 26 öğrenci düşmektedir. Resmi ilköğretim okullarında bir dersliğe 33 öğrenci düşmekteyken, özel ilköğretim okullarında bir dersliğe 12 öğrenci düşmektedir. Resmi ortaöğretim okullarında bir dersliğe 32 öğrenci düşmekteyken, özel ortaöğretim okullarında bir dersliğe 12 öğrenci düşmektedir. Öğretmen ve derslik bakımından devlet okulları özel okulların gerisinde olduğu görülmektedir.

Çizelge 7. Öğretmen ve Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı (2008-2009)

Kaynak: Sönmez, Mustafa, Paran Kadar Eğitim (2) Para-Meta-Para, Cumhuriyet Gazetesi 25 Temmuz 2009, S: 13.