18 Ağustos Sınavında Çok Sayıda Hatalı Soru

Milli Eğitim Bakanlığınca 18 Ağustos 2013 pazar Günü yapılan ve on binlerce adayın ter döktüğü, 18.08.2013 tarihinde yapılan C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sınav Sorularında ve cevaplarında çok sayıda yanlış olduğu belirtildi. Sosyal medyada bu konuyla ilgili kurulan gruplarda soruların en az 15 inin hatalı ve 2 sinin de farklı cevabı olduğu belirlendi. Bakanlığa yoğun şekilde itiraz dilekçelerinin gönderildiği belirtiliyor. İris akademi tarafından kursiyerlerine gönderilen ve hatalı olduğu düşünülen uzunca bir soru listesi bulunmakta. Bu listeden seçtiğimiz bazı sorular ve gerekçeleri şöyle:

İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavındaki hatalı soruların listesi  B Kitapçığı…

100. SORU
1-) Kalıtsal ve sosyal çevre
2-) Kişinin hatası
3-) güvensiz hareket ve koşullar
4-) kaza
5-) yaralanma

Açıklama 1:
Domino Kuramı
İlk geliştirilen kaza sebep teorilerinden biridir.Teori, yaralanmaların bir dizi faktörlerden meydana
geldiğini savunur. Bu teori (domino theory) endüstriyel güvenliğin aksiyonları olarak tanımlanan on ifadeden oluşur. Bu teoriye göre kazalara yol açan beş temel faktör vardır:
1-) İnsanın tabiat şartları (doğa) karşısındaki zayıflığı,
2-) insan hatası,
3-) güvensiz eylemler
4-) mekanik veya fiziksel tehlikeler,
5-) kaza ve yaralanma.

B KİTAPÇIĞI 72. SORU

Korkuluklu platformlarla çalışılması imkanı sağlanamayan ve ………den fazla yüksekliği bulunan binaların dış kısımlarında, çatılarında ve benzeri yüksek yerlerde, bakım veya onarım işleriyle her türlü bina sökme ve yıkma işlerinde gerekli güvenlik tedbirleri alınacak ve çalışan işçilere, uygun baret, emniyet kemerleri ve bağlama ipleri gibi kişisel korunma araçları verilecek ve işçiler bunları kullanacaklardır.

Yukarıdaki cümledeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A-) 1,2 metre
B-) 2 metre
C-) 3metre
D-) 4metre

Açıklama 1:

İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Tüzüğü

Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 4/12/1973, No: 7/7583
Dayandığı Kanunun Tarihi : 25/8/1971, No: 1475
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 11/1/1974, No: 14765
Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5, Cildi: 13, S. 443
Madde 521 – Korkuluklu platformlarla çalışılması imkanı sağlanamayan ve 4 metreden fazla yüksekliği bulunan binaların dış kısımlarında, çatılarında ve benzeri yüksek yerlerde, bakım veya onarım işleriyle her türlü bina sökme ve yıkma işlerinde gerekli güvenlik tedbirleri alınacak ve çalışan işçilere, uygun baret, emniyet kemerleri ve bağlama ipleri gibi kişisel korunma araçları verilecek ve işçiler bunları kullanacaklardır.

HANGİ YÖNETMELİĞE GÖRE SORULDUĞUNUN BELİRTİLMESİ GEREKLİ

Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Tüzüğü
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 2.7.1974, No : 7/8602
Dayandığı Kanunun Tarihi : 25.8.1971, No : 1475
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 12.9.1974, No : 15004
Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5, Cildi: 13, S. 2614

Madde 13 – Yüksekliği tabandan itibaren 3 metreden daha fazla olan ve düş- me veya kayma tehlikesi bulunan yerlerde çalışanlarla, kiremit döşeyicilerine, oluk ve her türlü dış boya işleri yapanlara, gırgır vinçlerini çalıştıranlara ve kuyu, lağım, galeri ve benzeri derinliklerde çalışanlara güvenlik kemerleri verilecek ve işçiler de verilen bu kemerleri kullanacaklardır.

B KİTAPÇIĞI 45. SORU
Aşağıdakilerden hangisi elektrik hatlarını kısa devrelere karşı korur?
a) Sigorta
b) Elektrik anahtarı
c) Topraklama levhası
d) Toprak kaçak akım koruma rölesi
Açıklama 1:
Sigorta üzerinden sadece faz geçer. Toprak kaçak akım rölesi üzerinden faz ve nötr geçer. Örneğin bina ana girişinde sigortadan önce kaçak akım rölesi kullanılır. Sigorta girişlerde faz dağıtımları için kullanılır. Bu sebepten kısa devrelere karşı koruyan toprak kaçak akım rölesidir. NOT YÖNETMELİK BULUNACAK

B KİTAPÇIĞI 16. SORU
Aşağıdakilerden hangisi hukuk kurallarının sahip olduğu ortak özelliklerden biri değildir?
a) Yasama organı tarafından konulmuş olmak.
b) Devlet destekli yaptırıma sahip olmak.
c) İnsan davranışını konu almak.
d) Normatif olmak.

Açıklama 1:
Verilen cevap A şıkkı hukuk kurallarının sahip olduğu ortak olmayan özelliklerden değil kanun koyucu erkin çeşitliliği anlamındadır.
Açıklama 2:
Sorunun kurgusu hukuk kurallarının ortak özelliği üzerinedir. A şıkkında erkler ayrı başlıklar halinde düşünülmüştür. Eğer bu kurgu doğruysa C şıkkı insan davranışını konu almak tek ortak özellik değil hukuk aynı zamanda tabiat ve doğayı da inceler. D şıkı Normatif olmak Normatif bilim üzerine kurulmak demektir. Normlar hiyerarşisini temel alır ve hukukun normatif bilim üzerine kurulmasını öngörür. Normatif olmayan hukuk düzenleri de vardır. Eğer A şıkkındaki çeşitlendirme mantığı geçerliyse B ve C şıkkı da sadece …… anlamına gelir ki bu da C ve D şıklarının da yanlış olduğunu gösterir.

B KİTAPÇIĞI 7. SORU
Aşağıdakilerden hangisi Planla, Uygula, Kontrol et, Önlem al döngüsü içerisindeki Planlama aşamasında yer almaz?

1. a) Riskleri değerlendirmek, risklerin kabul edilebilir olup olmadığına karar verme
   b) Her bölümdeki ilgili kişileri bilgilendirme, eğitme ve katılımını sağlama,
   c) Faaliyet planını izleme ve gerçekleştirme
   d) Mevcut durumu analiz etmeAçıklama 1:
   Ohsas 18001 Standart Maddeleri

1.Kapsam
2.Atıf Yapılan Standardlar Ve/Veya Dokümanlar
3.Terimler Ve Tarifler
4.İsg Yönetim Sistemi Şartları
4.1 Genel Şartlar
4.2 İsg Politikası
4.3 Planlama
4.3.1 Tehlike Tanımlaması, Risk Değerlendirmesi Ve Kontrollerin Belirlenmesi
4.3.2 Yasal Ve Diğer Şartlar
4.3.3 Hedefler Ve Programlar
4.4 Uygulama Ve İşletme
4.4.1 Kaynaklar, Görevler, Sorumluluk, Hesap Verme Ve Yetki
4.4.2 Eğitim, Bilinç Ve Yeterlilik
4.4.3 İletişim, Katılım Ve Danışma
4.4.4 Dokümantasyon
4.4.5 Doküman Kontrolü
4.4.6 İşletme Kontrolü
4.4.7 Acil Durum Hazırlığı Ve Bu Hallerde Yapılması Gerekenler
4.5 Kontrol
4.5.1 Performans Ölçümü Ve İzleme
4.5.2 Uygunluğun Değerlendirilmesi
4.5.3 Kazalar, Olaylar, Uygunsuzluklar, Düzeltici Ve Önleyici Faaliyetler
4.5.4 Kayıtların Kontrolü
4.5.5 İç Tetkik
4.6 Yönetimin Gözden Geçirmesi

OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardının
4.3. Planlama, 4.3.1. Tehlike tanımlaması, risk değerlendirmesi ve kontrollerin belirlenmesi maddeleridir. Dolayısıyla risk değerlendirmesi planlama aşamasında yapılır. Yanlış olan sorulduğundan cevap anahtarında verilen “A” şıkkı doğru cevap değildir. Doğru cevap “D” şıkkı olmalıdır.
(İtiraz edilen soru

B KİTAPÇIĞI 8. SORU
Risk değerlendirmesi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

1. a) Tehlikenin tanımı yapılır.
   b) Tehlikelerin gerçekleşme olasılığı hesaplanır.
   c) Tehlike potansiyelinin şiddet derecesi belirlenir.
   d) Risk ile şiddet derecesinin çarpımıyla riskin düzeyi belirlenir.
   Açıklama 1:
   Soru şıklarında yer alan; “Tehlikelerin gerçekleşme olasılığı hesaplanır.” ve
   “Tehlike potansiyelinin şiddet derecesi belirlenir.” ifadeleri de yanlıştır. Risk değerlendirmesinde tehlikeden kaynaklanan risklerin gerçekleşme olasılığı ile tehlikeden kaynaklanan riskin şiddet derecesi belirlenir.

Soruda yanlış olan sorulduğundan, D) şıkkı ile birlikte C) ve B) şıkları da yanlıştır ve bu nedenle soru iptal edilmelidir.

B KİTAPÇIĞI 24. SORU
Aşağıdakilerden hangisi çalışma ortamında termal konforu etkileyen sebeplerden değildir?

1. a) Bağıl nem
   b) Hava akım hızı
   c) Termal radyasyon
   d) İyonize olmayan radyasyon

Açıklama 1:
Cevap anahtarında doğru cevap olarak D) şıkkı belirtilmiştir. Ancak, İyonize olamayan radyasyon içinde yer alan ultraviyole ışınlar (morötesi ışınlar) ve ınfrared ışınlar (kızılötesi ışınlar) çalışma ortamına yaydıkları enerji ve ısı ile çalışma ortamında termal konforu etkilerler. Bu nedenle sorunun doğru cevabı bulunmadığından, soru iptal edilmelidir.
(İtiraz edilen soru 10.)B KİTAPÇIĞI 25. SORU
Aşağıda verilen hangi iyonlaştırıcı radyasyonun giriciliği (nüfus etmesi) yanlıştır?

1. a) Beta: Bor kullanılarak üretilen yoğun bir beton tarafından soğrulur.
   b) Alfa: İnce bir kağıt tabakası ve cildimiz tarafından soğrulur.
   c) Gama: Kurşun ve beton gibi malzemelerde soğrulur.
   d) Nötron: Plastik ve benzeri malzemelerde soğrulur.

Açıklama 1:
Cevap anahtarında doğru cevap olarak A) şıkkı verilmiştir. Ancak, beta ışınları yoğun beton tarafından soğrulur. Dolayısıyla yanlış olan sorulduğundan sorunun doğru şıkkı bulunmamaktadır ve soru iptal edilmelidir.
Hızları bu ışınların kaynağına göre 120.000-299.000 km h-1 arasındadır. Şiddeti bilinen bir alanda sapma miktarlarından da ışınlarının elektronlar olduğu anlaşılmıştır. Havada metrelerce, madenlerde ise birkaç santimetre yol alırlar. Yolları üzerindeki atomlara çarptıklarında onları iyonlaştırabilirler. Ancak çarpmalar sırasında kendileri de saparlar bu nedenle ışınlarının yolu kırık doğrular şeklindedir.
(Kaynakça: Vikipedi Özgür Ansiklopedi)

B KİTAPÇIĞI 42. SORU
Kesme ve kaynak işlerinde kullanılan gaz tüplerinin kullanılmasında hangisinin yapılması yanlıştır?

1. a) Önce oksijen musluğu açılmalıdır.
   b) Önce asetilen musluğu açılmalıdır.
   c) Asetilen tüp ventilleri bir veya birbuçuk turdan fazla açılmamalıdır.
   d) Oksijen tüplerine ve cihazlarına yağlı el veya eldivenle dokunulmamalıdır.

Açıklama 1:

Cevap anahtarında doğu cevap A) olarak verilmiştir. Soruda yanlış olan sorulmaktadır. Gaz kaynak işlemlerinde aşağıda detaylı olarak açıklandığı gibi önce oksijen musluğu açılır. Bu nedenle A) şıkkında belirtilen ifade yanlış değil, doğrudur. Soruda yanlış olan sorulduğundan doğru cevap B) şıkkı olmalıdır.
“Hamlaç çıkışında oksijen ve asetilen karıştırılarak bek ucundan çıkar ve bir kıvılcımla bek ucunda alev oluşturur. Bek ucunda meydana gelen alevin sıcaklığı 3250’C° dir. Kaynak alevinin elde edilmesi için önce hamlaç üzerinde bulunan oksijen musluğu (valf) açılır.

Ardından asetilen musluğu açılır ve zaman kaybedilmeden ateş(çakmak, kibrit) yardımıyla karışımın alev alması sağlanır. Bu kuraldır. Oksijen musluğu açılmadan asetilen musluğunu açıp yanmayı gerçekleştirseniz bile başarılı bir yanma elde edemezsiniz; Hemen oksijeni açsanız bile alev çoğu zaman sönecektir. Söndürme işleminde ise öncelikli olarak yanıcı gaz olan asetilen musluğu kapatılır. Daha sonra oksijen musluğu kapatılır.

(Kaynak: T.C. Millik Eğitim Bakanlığı – MEGEP Temel Oksi-Asetilen Kaynağı Ders Notları)

B KİTAPÇIĞI 49. SORU

I- Açık havada çalışan vinçlerin kabinleri kapalı olmalıdır.
II- Yük üzerine yalnızca görevli kimseler binmelidir.
III- Hiç kimsenin boş halatlara asılmasına izin verilmemelidir.

Yukarıdakilerden hangisi/hangileri vinçlerle ilgili alınması gerekli güvenlik tedbirlerindendir?

1. A) I, II ve III B) I ve III C) Yalnız III D) Yalnız I

Açıklama 1:

Cevap anahtarında doğru cevap C) olarak verilmiştir. Ancak, açık havada çalışan vinçlerin kabinleri çalışanı/operatörü olumsuz dış etkenlerden korumak için kapalı olmalıdır. Bu nedenle sorunun doğru cevabı B) şıkkı olmalıdır.
(Kaynakça. İSG Tüzüğü 397. Maddesinde ; “ …..…operatörlerin bulunduğu kabinler , yanmaz malzemeden ve açık havada çalışanlarınki de ayrıca dış etkenlere dayanıklı malzemeden yapılmış olacaktır.”)

B KİTAPÇIĞI 62. SORU
Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği ‘ne göre çalışma ortamı havasına ilişkin “Çalışma ortamı havasını kirleterek çalışanların sağlığına zarar verebilecek artık ve pislikler …………” ifadesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir.?

Yukarıda bahsedilen yangın söndürücü madde aşağıdakilerden hangisidir?

21. a) Her gün temizlenerek hijyene dikkat edilecektir.
    b) hakkında risk değerlendirmeleri yapılacaktır.
    c) rutin olarak kontrol edilecektir.
    d) derhal dışarı atılacaktır.
    Açıklama 1:
    Cevap anahtarında doğru cevap olarak D) şıkkı belirtilmiştir. C) şıkkı da doğrudur
    Yönetmelikte C) şıkkını belirtenler.
    Resmi Gazete Tarihi: 21.02.2004 Resmi Gazete Sayısı: 25380YERALTI VE YERÜSTÜ MADEN İŞLETMELERİNDE SAĞLIK VE GÜVENLİKŞARTLARI YÖNETMELİĞİ
    YERALTI VE YERÜSTÜ MADEN İŞLETMELERİ İLE BUNLARIN YERÜSTÜ TESİSLERİNDE UYGULANACAK ASGARİ GENEL HÜKÜMLER
    Organizasyon ve gözetim
    1.1. İşyerlerinin organizasyonu
    1.1.1. İşyerleri tehlikelere karşı yeterli koruma sağlanacak şekilde organize edilecektir.
    İşçilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye atmamak için işyerindeki tehlikeli veya atık maddeler uzaklaştırılacak veya kontrol altında tutularak işyerinin her zaman düzenli bir durumda olması sağlanacaktır.
    Yanıt olarak derhal dışarı atılacaktır verilmiştir ancak “veya kontrol altında tutularak“ ibaresi de vardır Doğru şık D ile birlikte “rutin olarak kontrol edilecektir.” olan C de olabilmektedir.

B KİTAPÇIĞI 10. SORU
İş sağlığı ve güvenliği risk değerlendirmesi yönetmeliğine göre risk değerlendirmesi ekibinde aşağıdakilerden hangisinin bulunması zorunlu değildir?

6. a) İşveren veya işveren vekili
   b) Risk değerlendirme uzmanı
   c) İşyerindeki çalışan temsilcisi
   d) İşyerinde varsa destek elemanıAçıklama 1:
   Yönetmeliğin 6. Maddesinin 1. Fıkrasının a,b,c,ç,d bentlerine göre bu ekibin içinde olan kişiler belirtilmiştir, fakat madde 6 nın 3. fıkrasına göre işveren bu ekibin içinden herhangi birine de bu görevi verebilir. Buradan şu anlaşılmaktadır ki soruda zorunlu değildir ifadesi B şıkkı hariç diğerlerinin bulunması zorunlu anlamına gelmektedir. Bu da yanlıştır.

   İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ
   Risk değerlendirmesi ekibi

   MADDE 6 – (1) Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur.
   a) İşveren veya işveren vekili.
   b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri.
   c) İşyerindeki çalışan temsilcileri.
   ç) İşyerindeki destek elemanları.
   d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.
   (2) İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir.

   (3) Risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu işveren veya işveren tarafından ekip içinden görevlendirilen bir kişi tarafından da sağlanabilir.
   (4) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz.
   (5) Risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişiler işveren tarafından sağlanan bilgi ve belgeleri korur ve gizli tutar.

İş Güvenliği Uzmanlığı Sınavındaki hatalı soruların listesi bunlarla sınırlı değil. Hatalı ve yanlış sorulan soruların 15’i rahatlıkla geçtiği ve sınavın kesinlikle yenilenmesi gerektiğini savunan bazı adaylara karşı geçmiş dönemden deneyimli adayların, 2 sorunun cevabının değiştirilip  en fazla 9 sorunun ise iptal edilebileceğini belirterek mahkeme alternatiflerini kullanmayı düşündükleri belirtiliyor.